Mālama Honua ma o ka huakaʻi o ka Hōkūleʻa

Subscribe Now Choose a package that suits your preferences.
Start Free Account Get access to 7 premium stories every month for FREE!
Already a Subscriber? Current print subscriber? Activate your complimentary Digital account.

Synopsis: The Hokulea just completed the most dangerous leg of its worldwide voyage under Nainoa Thompson’s careful navigation, which is exciting for Hawaii.

Synopsis: The Hokulea just completed the most dangerous leg of its worldwide voyage under Nainoa Thompson’s careful navigation, which is exciting for Hawaii.

•••

ʻAuhea ʻoukou e nā hoa makamaka o ka ʻōlelo Hawaiʻi mai uka a ke kai, mai kahi pae a kahi pae, aloha nō kākou. Ma koʻu noiʻi ʻana i kekahi mea nāna e hoʻohauʻoli iā kākou, ua puka mai kekahi ʻatikala pili i ka holo ʻana o ka Hōkūleʻa a puni ka Honua. Ua holo ʻo Nainoa mā i kauwahi ʻāina o ka Honua nei; ma Mauritius, ma Aotearoa, ma Bali, a me nā wahi like he nui aku nō. ʻO kā lākou pahu hopu, ʻo ia hoʻi ke aʻo ʻana aku i nā mea pili i ka mālama ʻāina.

I ka wā kahiko, ua mālama ko kākou mau kūpuna i ka ʻāina, a ua mālama ka ʻāina iā lākou kekahi. ʻO ia kekahi mea nui i ia mau lā; ua mālama lākou i ka ʻāina, no ka mea, ʻo ka ʻāina ke kaikuaʻana a ʻo nā kānaka Hawaiʻi ke kaikaina. Aia kēia manaʻo ma loko o nā moʻolelo kahiko. Ma ka moʻolelo o Hāloa, ua hānau ʻia ʻelua mau keiki. Ua lilo ke kaikuaʻana ʻo ia ke kalo mua loa ma kēia ʻāina nei, a ua lilo kona kaikaina ʻo ia ke kanaka mua loa. ʻO ia ka mea kūʻiʻo o kēia moʻolelo, ʻo ia hoʻi, ʻo ka ʻāina ke kaikuaʻana o kākou a pau. He mea nui no ka poʻe Hawaiʻi kēia mālama ʻana i ka ʻāina, a ua lilo kēia manaʻo i pahu hopu no Nainoa mā i ko lākou holo moana ʻana. Hilinaʻi kākou (ka poʻe Hawaiʻi) iā Nainoa, i kona hoʻokele ʻana a me kona haʻi ʻōlelo ʻana i ka poʻe o nā ʻāina ʻē e pili ana i ka mālama ʻana i ka Honua ma ka manaʻo Hawaiʻi.

Ma kēia holo ʻana a puni ka Honua, wahi a ka pūnaewele puni honua o ka Hōkūleʻa, ʻaʻole hoʻohāiki kēia mālama ʻana i ka ʻāina wale nō. Ma loko o ka manaʻo Hawaiʻi, ʻo kēia manaʻo o ka “Mālama Honua,” ʻo ia hoʻi nā ʻāina o ka honua a me nā kānaka, nā kai, nā holoholona a me nā mea a pau i koe. He ʻano kūkaʻi aʻo kēia holo ʻana ma ka Hōkūleʻa. Makemake nā luina Hōkūleʻa e aʻo mai i nā loina kūikawā o kēia mau ʻāina ʻē o ka Honua nei, a makemake lākou e aʻo aku i nā loina Hawaiʻi i nā lāhui e noho nei ma laila. ʻO ka manaʻo nui o ke kūkaʻi aʻo ʻana, ʻo ia nō ka maopopo ʻana i ke ʻano kākaʻikahi o nā mea lako o ka ʻāina i kēia mau lā, a me ka nui o ko kākou kuleana e mālama nei i ko kākou mau ʻāina.

Ua hoʻāla hou ʻo Nainoa mā i ia mea ʻo ka hoʻokele waʻa ʻana me ka pānānā ʻole. ʻO ia kekahi mea a kākou e ʻike ʻole nei i kēia mau lā, no ka mea, he mau ʻenehana hou ko kēia au, nāna e kōkua mai iā kākou. Ma o ka mālama ʻana i kēia ʻano hoʻokele kahiko ma o nā hōkū o ka lani, nā ʻale o ke kai, nā manu o ka lewa, ka pā ʻana o ka makani, a me ia mea aku ia mea aku o ia ʻano, ke hōʻike aku nei ʻo Nainoa i ka ikaika a me ke akamai o ko kākou mau kūpuna. He ʻōlelo noʻeau e pili ana i kēia hana, penei hoʻi, “He loa ka ʻimina o ke ala o Hawaiʻi ʻimi loa.” Ma ka wehewehe ʻana i ka manaʻo o kēia ʻōlelo noʻeau, maopopo iaʻu inā i noiʻi ʻole ʻo Nainoa i nā mea nui a me nā mea iki o ia mea he hoʻokele waʻa ma o ka nānā ʻana i nā hōkū, inā ua nalo kēia ʻike iā kākou. He mea waiwai ka hoʻokele ʻana ma o nā hōkū, a maikaʻi ka pahu hopu o nā luina o ka Hōkūleʻa i ko lākou holo ʻana a puni ka Honua nei.

The Hawaiian language column is coordinated by Kawaihuelani Center for Hawaiian Language at the University of Hawaii.